สวัสติกะ / โดย ศิลป์ อิศเรศ

• Tweet
• 

คอลัมน์ : ร้ายสาระ
ผู้เขียน : ศิลป์ อิศเรศ

หลายชนชาติทั่วโลกใช้เครื่องหมายสวัสติกะสื่อถึงความเจริญรุ่งเรือง อยู่ดีมีสุขมานานหลายพันปี จนกระทั่งนาซีนำมาใช้เป็นสัญลักษณ์ของกองทัพอาณาจักรไรช์ที่สาม ความหมายจึงแปรเปลี่ยนไปในทางชั่วร้าย และกลายเป็นเครื่องหมายที่มีคนเกลียดชังมากที่สุด

เครื่องหมายสวัสติกะมีต้นกำเนิดยาวนานเกินกว่าที่คนทั่วไปจะคาดถึง ปี 1908 นักโบราณคดีขุดพบงาช้างแมมมอธแกะสลักเป็นรูปนกที่เมืองเมซิน บริเวณชายแดนประเทศรัสเซีย บนลำตัวนกแกะสลักเป็นลวดลายเครื่องหมายสวัสติกะ จากการตรวจหาอายุงาช้างจากคาร์บอนกัมมันตรังสีพบว่ามีอายุอย่างน้อย 15,000 ปี

เครื่องหมายสวัสติกะที่เขียนเดี่ยวๆ ไม่ได้เขียนเป็นลวดลายต่อกัน ถูกพบบนข้าวของเครื่องใช้โบราณอายุ 7,000 ปี ที่ขุดเจอบริเวณตะวันออกเฉียงใต้ของยุโรป และพบว่าเครื่องหมายสวัสติกะเป็นลายที่นิยมสลักลงบนหม้อไหโบราณอายุกว่า 4,000 ปี นักศึกษาซากดึกดำบรรพ์สันนิษฐานว่าเครื่องหมายสวัสติกะสื่อความหมายถึงการเพาะปลูกพืชไร่ได้ผลและการอยู่ดีมีสุข

สมัยสงครามโลกครั้งที่ 1 เครื่องหมายสวัสติกะเคยถูกติดลงบนเครื่องบินรบของอเมริกา แต่ต่อมาในช่วงปลายทศวรรษ 1930 ฝ่ายนาซีนำมาใช้เป็นสัญลักษณ์ของกองทัพ อเมริกาจึงยกเลิกการเขียนเครื่องหมายสวัสติกะบนลำตัวเครื่องบิน และนั่นคือจุดสิ้นสุดความหมายด้านบวกของเครื่องหมายสวัสติกะ

อารยธรรมที่สูญหาย

ปี 1868 เฮนริช ชลีแมนน์ นักโบราณคดีชาวเยอรมัน เดินทางไปยังเมืองอิทากา ประเทศกรีซ เพื่อค้นหากรุงทรอยตามที่โฮเมอร์เขียนบรรยายไว้ในบทประพันธ์โบราณ เฮนริชใช้เวลาถึง 3 ปี จึงพบซากเมืองโบราณ และสิ่งหนึ่งที่เขาค้นพบคือ หินทรงกลมไม่ต่ำกว่า 18,000 ชิ้น วาดลวดลายกากบาทที่มีส่วนปลายทำมุมฉาก หรือที่เราเรียกกันว่า “สวัสติกะ”

ยิ่งไปกว่านั้นเฮนริชพบว่าหลายชนชาติทั่วโลกก็เขียนเครื่องหมายสวัสติกะแบบเดียวกันนี้ลงบนข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ จากการศึกษาพบว่าเครื่องหมายสวัสติกะถูกนำมาใช้ตั้งแต่ยุครุ่งเรืองของชาวอารยัน และปรากฏตัวอักษรคล้ายๆกันอยู่ในภาษาเยอรมัน โรมัน และสันสกฤต

จากข้อมูลนี้ทำให้ในเวลาต่อมา อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ ผู้นำพรรคนาซี ตู่เอาว่าชาวเยอรมันสืบเชื้อสายมาจากชาวอารยัน ซึ่งเป็นชนชาติที่เจริญรุ่งเรืองกว่าชนชาติอื่นในยุคสมัยเดียวกัน ปี 1920 ฮิตเลอร์ตัดสินใจนำเครื่องหมายสวัสติกะมาใช้เป็นสัญลักษณ์ของพรรคนาซี

ปี 1933 โยเซฟ เกิบเบลส์ นักจิตวิทยามวลชนของกองทัพนาซี ออกคำสั่งห้ามมิให้ผู้ใดใช้เครื่องหมายสวัสติกะโดยเด็ดขาด เพราะมันคือสัญลักษณ์แทนตัวท่านผู้นำ อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ และกองทัพนาซีที่ยิ่งใหญ่ นับตั้งแต่นั้นมาเครื่องหมายสวัสติกะก็ถูกติดลงบนเครื่องแบบทหารและธงกองทัพ

ธงชาติคู่

โยเซฟยังได้ออกกฎหมายบังคับให้เรือทุกลำต้องชักธงสวัสติกะเคียงคู่กับธงชาติเยอรมัน วันที่ 26 กรกฎาคม 1935 เรือเดินสมุทรเบรเมินสัญชาติเยอรมันกำลังจะออกเดินทางจากเมืองนิวยอร์กไปยังทวีปยุโรป กลุ่มไม่ปลื้มพรรคนาซีในอเมริกาหลายร้อยคนรวมตัวกันออกมาเดินขบวนประท้วง ทำให้ต้องส่งกำลังตำรวจกว่า 250 นายเข้าควบคุมสถานการณ์

กลุ่มผู้ประท้วงราว 30 คน สามารถเล็ดลอดแนวกำแพงตำรวจบุกขึ้นไปบนเรือเดินสมุทรได้สำเร็จ และทำการกระชากธงสวัสติกะลงมาแล้วโยนทิ้งลงแม่น้ำ ก่อนที่ตำรวจจะบุกเข้าชาร์จจนทำให้ได้รับบาดเจ็บกันทั้งสองฝ่าย

ขณะเดียวกันกำลังตำรวจอีกส่วนหนึ่งบุกเข้าประชิดตัวแกนนำกลุ่มประท้วง ทำให้กลุ่มประท้วงที่อยู่บนท้องถนนแตกกระเจิง สามารถรวบตัวผู้ก่อความวุ่นวายได้ 4 คน พวกเขาถูกตั้งข้อหาฝ่าฝืนคำสั่งเจ้าพนักงาน

เรือเดินสมุทรเบรเมินสามารถออกเดินทางได้ตามกำหนดเวลา โดยมีเรือตำรวจแล่นตามไปรักษาความปลอดภัยจนกระทั่งผ่านออกจากปากอ่าว หลังจากเกิดเหตุการณ์นี้ 7 สัปดาห์ อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ ออกแถลงการณ์ประกาศอย่างเป็นทางการว่า นับตั้งแต่นี้เป็นต้นไปธงสวัสติกะจะต้องถูกชักขึ้นยอดเสาเคียงคู่กับธงชาติเยอรมันเสมอ

เหมืองโชคดี

ปี 1907 เจมส์ และวิลเลี่ยม ดัสตี้ หุ้นกันทำเหมืองทองริมทะเลสาบออตโต ทางตอนเหนือของรัฐออนแทรีโอ ประเทศแคนาดา ทำให้เกิดชุมชนเล็กๆขึ้น โดยพวกเขาตั้งชื่อชุมชนแห่งนี้ว่า “สวัสติกะ” เพื่อเป็นสิริมงคลตามความหมายของมัน 4 ปีต่อมาชุมชนขยายตัว มีประชากรราว 450 คน เริ่มมีร้านค้า อาคารพาณิชย์ และโรงแรม

ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 รัฐบาลแคนาดาพยายามจะเปลี่ยนชื่อเมืองเป็น “วินสตัน” เพื่อหลีกเลี่ยงการใช้ชื่อเหมือนกับเครื่องหมายพรรคนาซี และเพื่อเป็นเกียรติให้กับวินสตัน เชอร์ชิล โดยนำป้ายชื่อใหม่ไปติดตั้ง แต่พอตกดึกชาวบ้านก็ช่วยกันรื้อถอนป้ายใหม่ออกและนำป้ายชื่อเมืองสวัสติกะมาตั้งดังเดิม โดยให้เหตุผลว่าชื่อเมืองสวัสติกะนั้นใช้มานานก่อนที่พรรคนาซีจะนำไปใช้ และพวกเขาก็ชอบชื่อนี้ จึงไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนชื่อเมือง

พราบาต แรนจาน ซาร์การ์ ผู้รอบรู้ภาษาสันสกฤต กล่าวว่าความหมายลึกๆของเครื่องหมายสวัสติกะก็คือ “ชัยชนะอย่างถาวร” อย่างไรก็ตาม เครื่องหมายต่างๆล้วนมีความหมายทางด้านบวกและด้านลบ สวัสติกะวนขวา หมายถึงพระวิษณุและดวงอาทิตย์ ขณะที่สวัสติกะวนซ้ายเป็นสัญลักษณ์แทนเจ้าแม่กาลีและมนต์ดำ เปรียบเหมือนสัญลักษณ์ดาว 5 แฉก หากยอดดาวชี้ขึ้นบนจะมีความหมายทางบวก แต่ถ้ายอดดาวชี้ลงล่างก็จะมีความหมายด้านลบ

เครื่องหมายสวัสติกะมีความหมายทางด้านบวกมานานหลายพันปี หรืออาจนานกว่าหมื่นปีหากข้อสันนิษฐานของนักโบราณคดีที่พบงาช้างแมมมอธแกะสลักเป็นรูปนกลวดลายสวัสติกะมีความถูกต้อง แต่ความหมายของมันกลับกลายเป็นด้านลบเพราะจอมเผด็จการ อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ นำไปใช้ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งไม่แน่ว่าความหมายที่แท้จริงของเครื่องหมายสวัสติกะจะกลับมาเหมือนต้นฉบับดั้งเดิมอีกครั้งได้หรือไม่

You must be logged in to post a comment Login