อิสลามในสเปน อดีตและปัจจุบัน / โดย บรรจง บินกาซัน

• Tweet
• 

คอลัมน์ : สันติธรรม

ผู้เขียน : บรรจง บินกาซัน

2-3 ปีที่แล้วผมได้มีโอกาสไปเยือนประเทศสเปน ซึ่งเมื่อประมาณพันปีก่อนหน้านี้มุสลิมได้ไปตั้งอาณาจักรอันดะลุสที่เจริญรุ่งเรืองและเป็นอู่อารยธรรมของโลกคู่ขนานไปกับอาณาจักรอับบาซีย์ที่มีเมืองแบกแดดเป็นเมืองหลวง ในเวลานั้นเมืองหลวงของอาณาจักรอันดะลุสคือเมืองกุรฺตุบ๊ะฮ์หรือคอร์โดบาในปัจจุบัน

ขณะที่อาณาจักรอันดะลุสรุ่งเรือง ชาติยุโรปยังไม่เจริญเหมือนปัจจุบัน ดังนั้น ชาวยุโรปคนใดที่ต้องการหาความรู้และความเจริญก้าวหน้าจะมายังเมืองคอร์โดบา เพราะที่นี่มีมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงและระยะทางใกล้กว่าแบกแดด ก่อนจะเข้าเรียนทุกคนต้องเรียนรู้ภาษาอาหรับ เพราะตำราส่วนใหญ่เขียนเป็นภาษาอาหรับ

อาณาจักรอันดะลุสเจริญรุ่งเรืองอยู่บนคาบสมุทรไอบีเรียได้ 700 ปีก็ล่มสลาย เพราะความขัดแย้งภายในและถูกกองทัพคริสเตียนโจมตีจนพ่ายแพ้ มุสลิมและชาวยิวในเวลานั้นได้รับโอกาสให้เลือกเอา 3 อย่างคือ ออกไปจากสเปน หรือหันมาเป็นคริสเตียน หรือตาย

นับแต่นั้นเมืองคอร์โดบาที่ประวัติศาสตร์เคยบันทึกไว้ว่ามีประชากรมุสลิมส่วนใหญ่ประมาณ 500,000 คน มีมัสยิดที่จุคนเป็นแสนก็ไม่มีมุสลิมหลงเหลือ มัสยิดในเมืองคอร์โดบาและในเมืองอื่นๆถูกดัดแปลงเป็นโบสถ์ และพื้นที่ใจกลางมัสยิดหลวงแห่งเมืองคอร์โดบาที่กว้างขวางจุคนจำนวนแสนได้ถูกนำไปสร้างโบสถ์คริสต์

เมืองคอร์โดบาตอนผมไปเยือนเงียบสงบ ไม่พลุกพล่าน จากสถิติบอกว่าประชากรในเมืองคอร์โดบามีประมาณ 500,000 คน นี่คือสิ่งหนึ่งที่ผมประหลาดใจมาก เพราะประชากรในเมืองคอร์โดบาปัจจุบันมีจำนวนไม่ต่างจากประชากรเมื่อประมาณ 1,000 ปีที่แล้ว ถ้ามองจากสายตานักประชากรศาสตร์หรือนักเศรษฐศาสตร์ นี่คือลางบอกเหตุแห่งความหายนะ เพราะถ้าจำนวนประชากรไม่มีการขยายตัวย่อมหมายถึงฐานพีระมิดประชากรแคบลง จะส่งผลให้เกิดปัญหาต่างๆตามมา เช่น ขาดแคลนแรงงาน ปัญหาสังคมผู้สูงอายุ ตลาดแคบลง เป็นต้น

การเติบโตของประชากรในยุโรปเริ่มลดน้อยถอยลงหลังยุคฟื้นฟูศิลปะวิทยาการที่วิทยาศาสตร์ถูกแยกตัวออกจากศาสนา และชาวยุโรปเริ่มหันมาเชื่อถือคำพูดของนักวิทยาศาสตร์มากกว่าคำสอนของศาสนา เช่น เมื่อมอลธัสบอกว่าคนจะอดตายเพราะการเพิ่มของประชากร ชาวยุโรปก็หลงเชื่อและเริ่มคุมกำเนิด เพราะกลัวว่าลูกมากจะยากจน

การรณรงค์คุมกำเนิดทำให้มีวิธีการต่างๆในการคุมกำเนิดติดตามมา เช่น ถุงยางอนามัย ยาเม็ดและยาฉีดคุมกำเนิด ไปจนกระทั่งการทำแท้งในที่สุด เมื่อคุมกำเนิดโดยไม่มีการคุมกำหนัดและขาดศีลธรรมยับยั้ง ความสำส่อนทางเพศที่เป็นโรคร้ายทางสังคมก็แพร่ระบาดมากขึ้น แต่ประชากรเกิดใหม่มีจำนวนลดลง

ยุโรปเริ่มต้นแผนคุมกำเนิดก่อน ชาติยุโรปจึงต้องเผชิญปัญหาก่อน แม้ชาวยุโรปจะประดิษฐ์คิดค้นเครื่องจักรมาใช้แทนแรงงานคนที่มีน้อย แต่ชาวยุโรปจำนวนมากขาดความอบอุ่นในครอบครัวเพราะไม่มีลูกจนถึงขั้นต้องออกไปเที่ยวหาทารกในประเทศอื่นๆมาเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม ธุรกิจบางอย่างต้องอาศัยแรงงานต่างชาติซึ่งส่วนใหญ่มาจากประเทศแอฟริกาเหนือ เช่น โมร็อกโก ประเทศที่กองทหารมุสลิมชาวเบอร์เบอร์ใช้เป็นจุดข้ามช่องแคบยิบรอลตาร์มาขึ้นฝั่งที่สเปน

เมื่อโลกเข้าสู่ยุคใหม่และสเปนต้องมีความสัมพันธ์ทางการค้าและการทูตกับชาติมุสลิม ทำให้มุสลิมเดินทางเข้ามาสเปนมากขึ้น แน่นอนไม่ว่ามุสลิมจะอยู่ที่ใด สิ่งที่จำเป็นสำหรับชุมชนมุสลิมคือมัสยิด แต่เนื่องจากมัสยิดทั้งหมดถูกเปลี่ยนเป็นโบสถ์ไปหมดแล้ว และรัฐบาลสเปนไม่อนุญาตให้มุสลิมใช้มัสยิดคอร์โดบาที่มีอยู่ในปัจจุบันเป็นที่ละหมาด มุสลิมส่วนหนึ่งจึงได้เช่าอาคารบางแห่งเป็นที่รวมตัวกันเพื่อละหมาดวันศุกร์

ปัจจุบันที่กรุงมาดริดมีการสร้างอาคารศูนย์กลางอิสลามขึ้นเพื่อใช้เป็นที่ปฏิบัติศาสนกิจและให้ข้อมูลเกี่ยวกับอิสลามแก่ผู้สนใจ อาคารแห่งนี้ได้รับการสนับสนุนทางการเงินจากกษัตริย์ของประเทศซาอุดีอาระเบีย

You must be logged in to post a comment Login