กระดูกพรุน / โดย นพ.พัชรพล อุดมเกียรติ

• Tweet
• 

คอลัมน์ : พบหมอศิริราช

ผู้เขียน : นพ.พัชรพล  อุดมเกียรติ

ยังมีหลายคนเชื่อว่าเมื่อกระดูกพรุนมีวิธีแก้ง่ายๆคือ รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมเพื่อไปซ่อมแซมกระดูก ดังนั้น ประโยคยอดฮิตที่เคยได้ยินคือ “ดื่มนมและรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมให้มากเข้าไว้” แต่ความจริงแล้วร่างกายต้องการแคลเซียมในปริมาณที่เหมาะสม มากไปก็ไม่ดี น้อยไปก็ไม่ดี การคิดเพียงว่าเติมแคลเซียมเข้าร่างกายมากๆเมื่อกระดูกพรุนจึงไม่ใช่วิธีที่ถูกนัก โดยเฉพาะในผู้ป่วยโรคไต ซึ่งไม่สามารถขับแคลเซียมส่วนเกินออกได้ ก่อนอื่นเราควรทราบถึงปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดกระดูกพรุนเสียก่อน โดยปัจจัยบางอย่างก็เป็นสิ่งที่คาดไม่ถึง ได้แก่

1.การสูบบุหรี่ แคลเซียมมีบทบาทสำคัญในการรักษาสมดุลระหว่างค่าความเป็นกรด-ด่างของเลือด หากสูบบุหรี่ร่างกายจะมีภาวะเป็นกรด แคลเซียมจะเข้ามามีบทบาทในการสะเทินฤทธิ์กรดจากบุหรี่ ดังนั้น บุหรี่จึงเป็นตัวที่ทำให้แคลเซียมละลายจากกระดูก

2.แอลกอฮอล์ จะขัดขวางการดูดซึมแคลเซียมในระบบทางเดินอาหาร ส่งผลกระทบต่อตับในการกระตุ้นวิตามินดีที่มีบทบาทสำคัญในดูดซึมแคลเซียมให้หย่อนสมรรถภาพ

3.เครื่องดื่มที่มีสารกาเฟอีน อาทิ ชา กาแฟ ช็อกโกแลต ทำให้ร่างกายขับแคลเซียมออกมากเกินไป

4.น้ำอัดลม แม้จะรสชาติน่าดื่ม แต่ทราบหรือไม่ว่าส่วนผสมที่ชื่อ “กรดฟอสฟอริก” ที่ทำให้เกิดฟองฟู่ในเครื่องดื่มประเภทนี้เกิดจากการผสมระหว่างกรดฟอสฟอรัสและกำมะถัน (โดยปรกติแคลเซียมในร่างกายต้องทำงานร่วมกับเกลือแร่อื่น โดยเฉพาะฟอสฟอรัส ในภาวะปรกติร่างกายต้องพยายามรักษาสัดส่วนของแคลเซียมและฟอสฟอรัสให้เท่ากับ 2:1 หากฟอสฟอรัสมากเกินไป ร่างกายจำเป็นต้องสลายแคลเซียมออกจากคลังกระดูกมาทำสะเทินฟอสฟอรัสในเลือด เพื่อป้องกันไม่ให้ฟอสฟอรัสสูงเกินไปจนส่งผลอันตรายต่อชีวิต) นอกจากนี้ยังพบฟอสฟอรัสมากในเนื้อสัตว์ นม และเนย

5.เกลือ ต้องบริโภคในปริมาณที่เหมาะสม หากมากเกินไปจะทำให้แคลเซียมสลายตัว

6.ยาเคลือบกระเพาะ โดยทั่วไปยาชนิดนี้มีส่วนผสมของอะลูมิเนียม ซึ่งเร่งให้ร่างกายขับแคลเซียม ดังนั้น หากจำเป็นต้องรับประทานเป็นเวลานานควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ

7.การออกกำลังกาย ท่านคงทราบถึงข้อดีนานัปการของการออกกำลังกาย แต่การออกกำลังกายที่มีแรงโน้มถ่วงของโลกมามีส่วนด้วย เช่น วิ่งอย่างสม่ำเสมอ จะส่งผลให้มวลของกระดูกเพิ่มปริมาณขึ้นได้

8.ขาดวิตามินดีจากแสงอาทิตย์ วิตามินดีช่วยระบบการดูดซึมของแคลเซียมจากทางเดินอาหาร กระดูกจึงไม่พรุนก่อนวัยอันควร

9.รับประทานโปรตีนมากเกินไป หากร่างกายได้รับโปรตีนมากเกินไปก็จำเป็นต้องขับออกโดยสลายกรดอะมิโนในตับให้กลายเป็นสารยูเรียแล้วออกมาพร้อมปัสสาวะ และการขับยูเรียทางปัสสาวะต้องสูญเสียเกลือแร่ไปมาก (รวมทั้งแคลเซียมด้วย) จึงเป็นอีกสาเหตุที่กระดูกพรุนได้

โดยทั่วไปคนเราต้องการแคลเซียมประมาณ 1,000-1,500 มิลลิกรัมต่อวัน ดังนั้น การป้องกันการเกิดกระดูกพรุนที่ถูกต้องจึงควรประกอบด้วยการรับประทานแคลเซียมในปริมาณที่เหมาะสม ร่วมกับการงดเว้นปัจจัยเสี่ยงที่กล่าวไว้ข้างต้น หากมีข้อสงสัยควรปรึกษาแพทย์กระดูกเพื่อการป้องกันและรักษาที่ถูกต้องต่อไป

You must be logged in to post a comment Login