9โรครักษาได้ด้วยการผ่าตัดส่องกล้องแบบแผลเล็กทางทรวงอก

• Tweet
• 

คอลัมน์ : โลกสุขภาพ

ผู้เขียน : นพ.ผดุงเกียรติ ตั้งพิรุฬห์ธรรม โรงพยาบาลหัวใจกรุงเทพ

(โลกวันนี้วันสุข ประจำวันที่  25 มกราคม – 1 กุมภาพันธ์  2562)

อวัยวะที่อยู่ในทรวงอกไม่ใช่มีเพียงแค่หัวใจเท่านั้นที่สำคัญ แต่ยังมีปอด หลอดอาหาร หลอดลม รวมถึงเส้นเลือดที่สำคัญอีกมากมาย หากเราเกิดอาการผิดปรกติบริเวณอกขึ้นมา แน่นอนว่าอาการดังกล่าวย่อมแตกต่างกันไปในแต่ละโรค ดังนั้น การรักษาให้ถูกจุด เช่น การตรวจภายในทรวงอกและการส่องกล้อง จึงเป็นสิ่งสำคัญ

บริเวณทรวงอกของคนเราประกอบด้วยหลายอวัยวะ แต่ละอวัยวะต่างทำหน้าที่อย่างสัมพันธ์กัน โดยปรกติร่างกายของคนเราใช้ออกซิเจนเพื่อการดำรงชีวิต ออกซิเจนที่มีอยู่ในอากาศเข้าสู่ร่างกายโดยการหายใจเข้า และออกซิเจนจะไหลผ่านจมูก ลำคอ หลอดลม เข้าไปถึงปอด และซึมเข้าสู่กระแสเลือดที่ไหลมายังปอดนำไปหล่อเลี้ยงร่างกาย และเลือดยังนำของเสียที่ร่างกายสร้างขึ้นนั่นคือก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์มายังปอด และขับถ่ายทิ้งออกไปผ่านทางลมหายใจออก

ดังนั้น การแลกเปลี่ยนก๊าซทั้งสองต้องอาศัยปอด ซึ่งเป็นอวัยวะสำคัญที่ต้องทำงานได้เป็นปรกติ ถ้าปอดทำงานไม่เป็นปรกติจะทำให้เกิดอาการเหนื่อยง่าย หายใจลำบาก เพราะต้องออกแรงหายใจเพิ่มขึ้นเพื่อให้ร่างกายได้รับออกซิเจนเพียงพอ การสังเกตตัวเองจึงเป็นสิ่งสำคัญ 9 โรคในทรวงอก ได้แก่ 1.โรคมะเร็งปอด (Lung cancer) 2.โรคลมรั่วในช่องอกที่เป็นซ้ำ (Recurrent pneumothorax) 3.โรคเนื้องอกต่อมไทมัส (Thymoma) 4.โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงเอ็มจี (Myasthenia gravis) 5.โรคถุงน้ำจากหลอดอาหาร (Esophageal cyst) 6.โรคถุงน้ำจากหลอดลม (Pericardial cyst) 7.โรคติดเชื้อในช่องอก (Emphyemathoracis) 8.โรคน้ำขังในช่องหัวใจและช่องอกจากมะเร็ง (Malignant pericardial /pleural effusion) และ 9.โรคมะเร็งหลอดอาหาร (Esophageal cancer) สามารถรักษาได้ด้วยผ่าตัดส่องกล้อง

การรักษาโรคปอดและโรคในทรวงอกที่ผ่านมาในอดีตเป็นการผ่าตัดแบบเปิดแผล จะมีแผลผ่าตัดประมาณ 2-3 แผล โดยแผลแรกสำหรับกล้องส่อง แผลที่สองสำหรับอุปกรณ์ดึงรั้ง แผลที่สามสำหรับอุปกรณ์ผ่าตัดและอุปกรณ์ตัดเย็บ โดยแผลจะมีขนาด 3-4 เซนติเมตร หลักการผ่าตัดคือ ให้ตำแหน่งกล้องอยู่บริเวณชายโครงช่องกระดูกซี่โครงที่ 7-8 ส่วนตำแหน่งแผลผ่าตัดหลักและแผลสำหรับอุปกรณ์ช่วยดึงจะอยู่ช่องกระดูกซี่โครงที่ 4-6 บริเวณด้านหน้าและด้านหลัง ทำให้แผลผ่าตัดต้องผ่าช่องซี่โครงหลายช่อง ปรกติแล้วคนเราจะมีเส้นประสาทอยู่ใกล้บริเวณขอบล่างของกระดูกซี่โครงแต่ละซี่ การใส่อุปกรณ์เข้าไปจึงทำให้คนไข้มีโอกาสที่จะเกิดอาการเจ็บแผลหลังผ่าตัดได้จากการระคายเคืองของเส้นประสาทหลายตำแหน่ง

ปัจจุบันมีการพัฒนาแนวทางการรักษาโรคปอดและโรคในทรวงอกด้วยการส่องกล้องแผลเดียว (Video-Assisted Thoracic Surgery : VATS) เป็นการผ่าตัดส่องกล้องอวัยวะในช่องอก โดยใช้เลนส์ยาวร่วมกับอุปกรณ์ผ่าตัดยาวพิเศษผ่านช่องระหว่างซี่โครงโดยไม่มีการถ่างขยายซี่โครง แตกต่างกับการผ่าตัดในอดีต ทำให้คนไข้มีอาการเจ็บปวดหลังผ่าตัดน้อย ขนาดแผลเล็ก สามารถกลับไปทำงานได้เร็วขึ้น เพราะไม่ต้องมีการตัดกระดูก และระยะเวลาพักฟื้นในโรงพยาบาลเฉลี่ยเพียง 1-3 วัน ซึ่งการผ่าตัดวิธีนี้จะใช้เทคนิคขั้นสูงในการผ่าตัด แพทย์ที่ผ่าตัดต้องมีความชำนาญและประสบการณ์ในการผ่าตัดส่องกล้องชนิด 2 และ 3 แผลมาก่อน โดยคนไข้ที่ได้รับการผ่าตัดชนิดแผลเดียวจะมีอาการเจ็บน้อยกว่าผ่าตัด 3 แผล ผลที่ได้จากการผ่าตัดไม่แตกต่างกัน

การผ่าตัดส่องกล้องแผลเดียว (VATS) สามารถทำได้ใน 9 โรคที่กล่าวมา ช่วยทดแทนการผ่าตัดเปิดได้เกือบทุกโรคในทรวงอก แต่อาจมีข้อจำกัดในบางโรค เช่น ภาวะมะเร็งปอดระยะลุกลาม ภาวะมะเร็งเยื่อบุช่องอก (Malignant Mesothelioma) ภาวะติดเชื้อในช่องอกเรื้อรัง (Chronic Empyema Thoracis) เป็นต้น โดยแนวทางการรักษาขึ้นอยู่กับเทคนิคและประสบการณ์ของศัลยแพทย์ผู้ผ่าตัดเป็นผู้ตัดสินใจ

สำหรับผู้ป่วยที่เริ่มมีปัญหาเกี่ยวกับปอดและโรคในทรวงอกอย่านิ่งนอนใจ เพราะอวัยวะทุกส่วนของร่างกายมีความสำคัญไม่แตกต่างกัน ถ้ารักษาไม่ทันร้ายแรงสุดอาจมีโอกาสเสียชีวิตได้เช่นกัน

You must be logged in to post a comment Login