ดอกเบี้ยกับซะกาต

• Tweet
• 

คอลัมน์ : สันติธรรม

ผู้เขียน : บรรจง บินกาซัน

(โลกวันนี้วันสุข ประจำวันที่ 30 สิงหาคม-6 กันยายน 2562)

สังคมอาหรับเมื่อพันกว่าปีก่อนเป็นสังคมที่ผู้คนส่วนใหญ่หาเลี้ยงชีพด้วยการค้าขายและเลี้ยงสัตว์ เมืองมักก๊ะฮฺเป็นศูนย์กลางทางการค้าที่สำคัญของชาวอาหรับในสมัยก่อนหน้าอิสลาม สินค้าจากอินเดียถูกนำมาขึ้นฝั่งที่เยเมนและถูกขนส่งมายังมักก๊ะฮฺ และถูกพ่อค้าที่นั่นซื้อไปขายยังชามหรือซีเรียในปัจจุบัน เมื่อขายสินค้าหมดชาวอาหรับจะซื้อสินค้าจากที่นั่นซึ่งมาจากจีนและอาณาจักรไบแซนตินกลับมาขายที่เมืองมักก๊ะฮฺหรือส่งต่อไปยังเยเมน

นบีมุฮัมมัดเคยเดินทางไปกับกองคาราวานของลุงตั้งแต่อายุ 12 ปีจนกระทั่งเป็นหนุ่ม ท่านจึงมีประสบการณ์ในการค้าและได้ยินเรื่องราวต่างๆจากพ่อค้าต่างแดนที่มาทำการค้าขายกันที่นั่น ท่านจึงพอมีความรู้ข่าวความเป็นไปของชาติต่างๆรอบคาบสมุทรอาหรับพอสมควร

ด้วยความที่มีประสบการณ์ในการค้าและมีความซื่อสัตย์จนชาวเมืองมักก๊ะฮฺให้ฉายาท่านว่า “อัลอะมีน” นางเคาะดีญะฮฺ เศรษฐินีแม่ม่าย จึงชวนท่านมาร่วมกันทำการค้า โดยตกลงกันว่านางจะให้ท่านนำกองคาราวานสินค้าของนางไปขายยังซีเรีย ส่วนนบีมุฮัมมัดเป็นผู้ใช้ความสามารถในการค้าขายโดยนางจะไม่เข้าไปก้าวก่าย ได้เงินมาเท่าใด นบีมุฮัมมัดจะคืนทุนให้นาง ส่วนกำไรที่ได้หลังจากหักทุนแล้วจึงแบ่งกันตามสัดส่วนที่ได้ตกลงกันไว้ก่อนหน้านี้ วิธีการทำการค้าหรือธุรกรรมเช่นนี้ในภาษาอาหรับเรียกว่า “มุฎอเราะบ๊ะฮฺ”

แต่เมื่อนบีมุฮัมมัดได้รับการแต่งตั้งให้ทำหน้าที่ศาสนทูตประกาศศาสนาของพระเจ้าเมื่ออายุได้ 40 ปี ท่านต้องยุติการค้าขายทั้งหมดเพื่อทุ่มเทให้แก่ภารกิจที่พระเจ้ามอบหมายมา

ในเวลานั้นการจะซื้อสินค้าจำนวนมากๆเพื่อนำไปขาย พ่อค้าชาวอาหรับต้องกู้เงินจากนายทุนเงินกู้ชาวอาหรับด้วยกันหรือไม่ก็กู้จากนายทุนเงินกู้ชาวยิว และเมื่อกู้เงิน ผู้กู้ย่อมต้องจ่ายดอกเบี้ยให้แก่เจ้าหนี้ผู้ให้เงินกู้

เมื่อประกาศศาสนาได้สัก 4-5 ปี พระเจ้าได้มีบัญชาลงมาให้ท่านเตือนชาวอาหรับว่าดอกเบี้ยที่พวกเขาจ่ายไปโดยหวังว่ามันจะช่วยให้ตนเองมั่งคั่งเพิ่มขึ้นจากการทำการค้านั้น มันไม่ได้เพิ่มพูนขึ้นในสายตาของพระเจ้า และแนะนำว่าการจ่ายซะกาตโดยหวังจะได้พบพระเจ้าต่างหากที่จะได้รับการตอบแทนเป็นทวีคูณ

ดอกเบี้ยในภาษาอาหรับเรียกว่า “ริบา” หมายถึงส่วนที่เกินจากทุนเดิม เช่น เกินจากเงินต้น หรือน้ำที่ถูกเติมลงไปในนมเพื่อให้นมมีจำนวนมากขึ้นก็ถือเป็นริบา ซึ่งถือว่าไม่เป็นธรรม แต่นี่เป็นเพียงคำแนะนำหรือคำเตือน ยังไม่ได้มีการห้าม

ส่วนคำว่า “ซะกาต” หมายถึงการงอกงาม การเจริญเติบโต และหมายถึงการขัดเกลาให้สะอาดบริสุทธิ์ ในที่นี้หมายถึงการขัดเกลาวิญญาณให้สะอาดหมดจดจากมลทินแห่งความตระหนี่ถี่เหนียวที่เกาะกินจิตใจ ทั้งๆที่ในตอนนั้นกฎเกณฑ์เกี่ยวกับซะกาตยังไม่ได้ถูกประทานมา คำว่าซะกาตจึงเป็นที่เข้าใจกันว่าหมายถึงการบริจาค

คำว่า “ริบา” กับคำว่า “ซะกาต” สื่อความหมายถึงการเพิ่มพูน แต่แตกต่างกันตรงที่ความเพิ่มพูนจากริบาเกิดจากความอยากได้ แต่ความเพิ่มพูนจากซะกาตเกิดจากความอยากให้

ประเทศไทยเริ่มเห็นผลร้ายของดอกเบี้ยเมื่อตอนที่ต้องเจ็บหนักจากวิกฤตต้มยำกุ้งใน พ.ศ. 2540 ตอนนี้รัฐบาลได้ให้ธนาคารของรัฐบางแห่งลดอัตราดอกเบี้ยเงินกู้เพื่อซื้อบ้านเหลือ 0% ในปีแรก แต่ในปีต่อไปจะเริ่มคิด

ขณะเดียวกันรัฐบาลก็พยายามหาทางแจกจ่ายเงินให้แก่ประชาชนจับจ่ายใช้สอยเพื่อเม็ดเงินจะได้หมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจ ซึ่งดูเป็นเรื่องดี แต่ที่ไม่ดีก็คือเงินที่นำมาแจกจ่ายนี้มิได้มาจากเศรษฐี  แต่รัฐบาลกู้มาแจก ในที่สุดเงินแจกเหล่านี้จะไหลเข้ากระเป๋าเศรษฐี และประชาชนต้องเป็นผู้เสียภาษีชำระหนี้อีกหลายชั่วรุ่น

You must be logged in to post a comment Login