“มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก” เรื่องใกล้ตัวที่ผู้หญิงไม่ควรมองข้าม

• Tweet
• 

คอลัมน์ : โลกสุขภาพ

ผู้เขียน : พญ.กมัยธร เทียนทอง กลุ่มงานสูตินรีเวชศาสตร์ รพ.ราชวิถี

(โลกวันนี้วันสุข ประจำวันที่ 20-27 กันยายน 2562)

ปัจจุบันผู้หญิงเมื่อมีอายุมากขึ้นจะหันมาดูแลสุขภาพมากขึ้น ทั้งออกกำลังกาย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์มากขึ้น รับประทานอาหารเสริม ยาสมุนไพร เพื่อลดอายุ เพราะอยากมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง ดูอ่อนกว่าวัย และหลีกเลี่ยงโรคภัยไข้เจ็บที่จะมาเยี่ยมเยียน โดยเฉพาะหากท่านเป็นผู้หญิงที่อายุ 50 ปีขึ้นไป เป็นช่วงที่ประจำเดือนเริ่มหมด หรือเรียกว่าเริ่มเข้าสู่ช่วงวัยทอง ผู้หญิงที่อ้วน หรือไม่มีบุตร อาจจะเป็นกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงในการเป็นโรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกก็เป็นได้ เพราะมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกมักเกิดขึ้นกับผู้หญิงในวัยหมดประจำเดือน แต่ถ้ามาพบแพทย์ตั้งแต่แรกเริ่มมีอาการก็สามารถรักษาได้

มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก เป็นมะเร็งที่พบบ่อยเป็นอันดับ 3 ของมะเร็งอวัยวะสืบพันธุ์สตรีไทย โดยพบประมาณ 3 คน/แสนราย/ปี ในประเทศที่พัฒนาแล้ว เช่น อเมริกา หรือยุโรป พบบ่อยเป็นอันดับ 1 ประเทศไทยในฐานะประเทศกำลังพัฒนาที่เริ่มมีอาหาร ลักษณะความเป็นอยู่คล้ายคลึงประเทศแถบตะวันตกมากขึ้นทุกที จึงพบการเกิดมะเร็งชนิดนี้เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ผู้ป่วยส่วนใหญ่อยู่ในวัยหมดประจำเดือน แต่ปัจจุบันเริ่มพบในผู้หญิงที่อายุต่ำกว่า 40 ปีมากขึ้น

มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกเกิดได้จากหลายสาเหตุ พบว่าการกระตุ้นของฮอร์โมนเพศหญิงหรือเอสโตรเจนเป็นปัจจัยที่พบได้บ่อย ดังนั้น ภาวะใดก็ตามที่ทำให้มีฮอร์โมนเหล่านี้มากผิดปกติก็จะทำให้เสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งชนิดนี้ด้วย ได้แก่

• คนไข้วัยทอง ที่ได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนเสริมเพียงอย่างเดียว สามารถกระตุ้นโรคนี้ได้
• สมุนไพร ยาสมุนไพรบางชนิดมีเอสโตรเจนปริมาณสูง เช่น กวาวเครือ และอีกหลายชนิดมีเอสโตรเจนแฝงอยู่โดยไม่รู้ การรับประทานสมุนไพรบางตัวจึงอาจทำให้เสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกได้
• ความอ้วน คนที่มีน้ำหนักตัวมากจะมีการสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนได้มากกว่าคนที่น้ำหนักตัวปกติ ดังนั้น ยิ่งอ้วนมากยิ่งมีความเสี่ยงเป็นโรคนี้มากขึ้น
• ยารักษามะเร็งเต้านม ในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมหลังผ่าตัด มีความจำเป็นที่แพทย์จะให้รับประทานยาป้องกันการกลับเป็นซ้ำ (ทามอกซิเฟน) ซึ่งยานี้จะกระตุ้นให้เยื่อบุโพรงมดลูกผิดปกติได้ จึงสมควรได้รับการตรวจติดตามอย่างใกล้ชิด ผู้ป่วยควรจดความถี่ของประจำเดือนอย่างสม่ำเสมอ ถ้าผิดปกติควรมาตรวจกับสูตินรีแพทย์
• ภาวะไข่ไม่ตกเรื้อรัง ซึ่งมักมีอาการประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ หน้ามัน มีสิว หรือมีขนดกมากขึ้น

นอกจากนั้นยังมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆอีก ได้แก่ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ผู้หญิงที่ไม่มีลูก มีประวัติพันธุกรรมญาติสายตรงเป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกหรือมะเร็งลำไส้ใหญ่ แต่อย่าเพิ่งตกใจไป เพราะการมีปัจจัยเสี่ยงไม่ได้หมายความว่าจะต้องเป็นมะเร็ง แต่จะได้เฝ้าระวังดูแลและรีบมาพบแพทย์เมื่อมีอาการ

อาการแสดงของโรค โรคนี้มักเริ่มแสดงอาการแต่เนิ่นๆ นั่นคือ มีเลือดออกทางช่องคลอด เนื่องจากมะเร็งชนิดนี้มักเกิดหลังอายุ 50 ปี ดังนั้น ผู้หญิงทุกคนที่มีเลือดออกหลังหมดประจำเดือนไปแล้วควรรีบมาพบแพทย์ หากผู้ที่ยังไม่ถึงวัยทอง แต่ถ้ามีอาการเลือดออกผิดปกติที่ไม่ใช่รอบเดือน เช่น ออกกะปริดกะปรอย หรือออกมามากและนานกว่าปกติ คือเกิน 7 วันต่อรอบ ก็ควรมาพบแพทย์เช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีปัจจัยเสี่ยงข้างต้น ยิ่งพบแต่ระยะแรกโอกาสหายยิ่งสูง หากมีอาการผิดปกติไม่ควรนิ่งนอนใจ

การวินิจฉัยที่แน่นอนได้จากการนำชิ้นเนื้อในโพรงมดลูกไปตรวจทางพยาธิวิทยา วิธีการตรวจมีได้หลายอย่าง ไม่ต้องดมยาสลบ การดูดเซลล์ โดยสอดหลอดเล็กๆเข้าไปในปากมดลูกเข้าไปเก็บเนื้อในโพรงมดลูก หรือต้องขูดมดลูก หรืออีกวิธีคือการส่องกล้องเข้าไปในโพรงมดลูกเพื่อเก็บชิ้นเนื้อ ซึ่งขึ้นอยู่กับแพทย์พิจารณาในการเลือกวิธี เมื่อได้ชิ้นเนื้อนั้นมาแล้ว หากมีเซลล์มะเร็งอยู่จะมีวิธีการรักษาต่อไป

การรักษา การผ่าตัดเป็นวิธีหลักของการรักษาโรคนี้ที่เป็นทั้งการรักษาและกำหนดระยะของโรค สามารถทำได้โดยการผ่าตัดทั้งการผ่าตัดทางหน้าท้องและการผ่าตัดผ่านกล้อง หลังจากผ่าตัดแล้วแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาต่อว่าผู้ป่วยควรได้รับการรักษาเพิ่มเติม เช่น การให้รังสีรักษา และการให้ยาเคมีบำบัดหรือไม่

วิธีป้องกันตัวเอง เนื่องจากโรคนี้ไม่มีวิธีคัดกรอง คนไข้จะต้องสังเกตตัวเอง ถ้ามีเลือดออกทางช่องคลอดที่ผิดปกติควรต้องมาพบแพทย์โดยเร็ว การลดความอ้วน ออกกำลังกาย และไม่ใช้ยาสมุนไพรโดยไม่จำเป็น ก็จะช่วยให้ลดการเกิดมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกได้ นอกจากนี้ปัจจัยที่พบว่าสามารถป้องกันโรคนี้ได้คือการรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด หรือฉีดยาคุมกำเนิด

สิ่งที่คุณหมออยากฝากกับผู้หญิงในปัจจุบัน…ปัญหาหลักของผู้หญิงในปัจจุบันคือ ไม่ยอมมาตรวจภายในเพราะอาย มีเลือดออกทางช่องคลอดก็ไม่มาตรวจเพราะไม่คิดว่ามีความสำคัญ ทำให้เสียโอกาสในการรักษาถ้าตรวจพบตั้งแต่ระยะแรก ซึ่งมีโอกาสที่จะรักษาให้หายขาดได้

ในปัจจุบันกลุ่มงานสูตินรีเวชศาสตร์ โรงพยาบาลราชวิถี พยายามหาเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ทันสมัยมาใช้ในการผ่าตัดมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการผ่าตัดผ่านกล้องในผู้ป่วยที่เหมาะสม จะทำให้เกิดแผลเล็ก คนไข้ฟื้นตัวได้เร็ว และไม่ต้องค้างโรงพยาบาลหลายวัน

จำนวนผู้ป่วยรายใหม่ที่เข้ามารักษาเฉพาะมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกของ รพ.ราชวิถี โดยในปี 2561 ที่ผ่านมา มีคนไข้มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกที่อยู่ในการดูแลถึง 570 คน และมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และจากสถิติในปี 2561 ที่ผ่านมา รพ.ราชวิถีรักษาผู้ป่วยมะเร็งมากถึง 15,670 คน เป็นผู้ป่วยมะเร็งที่ส่งต่อมาจากโรงพยาบาลต่างๆทั่วประเทศปีละ 10,250 คน แต่ด้วยข้อจำกัดของพื้นที่ บุคลากรทางการแพทย์ และอุปกรณ์ทางการแพทย์ ทำให้ผู้ป่วยมะเร็งที่จำเป็นต้องรักษาอาจต้องรอคิวการรักษายาวนาน ซึ่งการรอเพื่อรับการรักษาในผู้ป่วยโรคมะเร็งเหล่านี้เป็นปัญหาสำคัญ หากผู้ป่วยได้รับการรักษาเร็ว โอกาสที่จะหายและสามารถกลับไปใช้ชีวิตอย่างปกติจะมีมากขึ้น

หมายเหตุ : ขอเชิญชวนผู้มีจิตศรัทธาทุกท่านมาร่วมต่อชีวิตให้กับผู้ป่วยที่รอโอกาสทางการรักษาโรคมะเร็งใน “กองทุนพิชิตมะเร็ง มูลนิธิ รพ.ราชวิถี” โดยสามารถร่วมบริจาคได้ที่บัญชี “มูลนิธิโรงพยาบาลราชวิถี” หมายเลขบัญชี 0512163221 ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาโรงพยาบาลราชวิถี หรือสอบถามโทร.0-2354-7997-9 หรือ www.rajavithifoundation.com

You must be logged in to post a comment Login