ศีลไม่ได้อยู่ที่พระ ธรรมะไม่ได้อยู่ที่วัด (2)

• Tweet
• 

คอลัมน์ : สันติธรรม

ผู้เขียน : บรรจง บินกาซัน

(โลกวันนี้รายวัน ประจำวันที่  25 ธ.ค. 63 – ม.ค. 64 )

ผมติดใจคำพูดว่า “ศีลไม่ได้อยู่ที่พระ ธรรมะไม่ได้อยู่ที่วัด” และได้เขียนเน้นถึงเรื่องศีลไปในบทความก่อนหน้านี้แล้ว คราวนี้จะขอเน้นไปถึงเรื่องของ “ธรรม” บ้าง

ธรรมหมายถึงความดีที่ใครทำแล้วเป็นผลดีต่อตัวเองและสังคม ดังนั้น จึงไม่มีศาสนาใดที่ไม่สอนให้มนุษย์ปฏิบัติธรรม คนที่ปฏิบัติธรรมจะแตกต่างไปจากคนที่ไม่ปฏิบัติธรรมอย่างเห็นได้ชัด

ธรรมบางอย่างเป็นสิ่งจำเป็นต้องปฏิบัติสำหรับบุคคลที่เป็นผู้ปกครอง อย่างเช่น ทศพิธราชธรรมเป็นธรรมประจำตัวของพระราชาที่ต้องปฏิบัติเพื่อผลดีในการปกครองและดีต่อพระราชาเอง

เมื่อธรรมใดเป็นผลดีต่อการปกครอง ธรรมนั้นสมควรที่จะต้องได้รับการปฏิบัติโดยผู้ปกครองทุกระดับด้วย

แม้ธรรมจะมาจากคำสอนของศาสนา แต่ธรรมมิใช่พิธีกรรมทางศาสนา ธรรมคือความดีงามที่ปุถุชนทุกเพศทุกวัยต้องปฏิบัติในชีวิตประจำวัน ซึ่งจะทำให้ความสวยงามของศาสนาฉายออกมาจากผู้ปฏิบัติธรรม คนเคร่งครัดในการปฏิบัติศาสนกิจหรือพิธีกรรมทางศาสนาเช่นการละหมาด แต่ไม่ปฏิบัติธรรม ในอิสลามถือว่าคนผู้นั้นจะได้รับความวิบัติ

คัมภีร์กุรอานกล่าวว่า “เจ้าเห็นคนที่ปฏิเสธเรื่องการตัดสินในวันฟื้นคืนชีพหลังความตายไหม? คนผู้นั้นคือผู้ขับไล่ไสส่งเด็กกำพร้าและไม่ส่งเสริมการเลี้ยงอาหารแก่คนขัดสน ดังนั้น ความวิบัติจงมีแด่บรรดาผู้ละหมาดที่ไม่ใส่ใจในการละหมาด คนที่โอ้อวด คนที่หวงแหนในการให้ยืมแม้แต่สิ่งเล็กๆน้อยๆ”

การละหมาดซึ่งเป็นการปฏิบัติศาสนกิจที่มีความสำคัญในอิสลามจึงไม่ได้เป็นเพียงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับพระเจ้าเท่านั้น แต่การละหมาดจะต้องส่งผลถึงความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างมนุษย์ที่เป็นบ่าวของพระเจ้าในรูปของการปฏิบัติธรรมต่อเพื่อนมนุษย์ด้วย

ธรรมจึงไม่ได้อยู่ที่วัดหรือมัสยิดเพื่อให้พระหรืออิหม่ามปฏิบัติเท่านั้น แต่ศาสนิกนอกวัดต้องปฏิบัติธรรมในการดำเนินชีวิตด้วย

อิสลามไม่มีสถาบันนักพรตหรือนักบวช มุสลิมทุกคนต้องไม่ละเมิดศีล (สิ่งต้องห้าม) และต้องปฏิบัติธรรมไปพร้อมกันด้วย การปฏิบัติธรรมในอิสลามคือการปฏิบัติตามคำสั่งที่พระเจ้ากำหนดในชีวิตประจำวัน เช่น การที่สตรีแต่งกายด้วยเสื้อผ้าที่ปกปิดร่างกายมิดชิดถือว่าเป็นการปฏิบัติธรรมอย่างหนึ่ง การชั่งตวงอย่างถูกต้องในการซื้อขายก็เป็นการปฏิบัติธรรมอย่างหนึ่ง และการปฏิบัติธรรมทุกอย่างล้วนได้รับผลบุญเป็นการตอบแทน

ศีลและธรรมเป็นสิ่งที่ต้องได้รับการย้ำเตือนเพื่อมิให้มนุษย์หลงลืม ในทางพุทธศาสนาพระสงฆ์จะทำหน้าที่ย้ำเตือนในเรื่องนี้ แต่ในอิสลามไม่มีสถาบันนักพรตหรือนักบวช ด้วยเหตุนี้อิสลามจึงกำหนดให้เป็นหน้าที่ทางสังคมไว้ในคัมภีร์กุรอานว่า “จงให้มีคนกลุ่มหนึ่งในหมู่สูเจ้าทำการเรียกร้องเชิญชวนสู่ความดีและยับยั้งกันในเรื่องความชั่วช้าลามก คนเหล่านี้แหละคือผู้ประสบความสำเร็จ”

อันที่จริงแล้วการถือศีลและการปฏิบัติธรรมคือศิลปะการใช้ชีวิตที่จะทำให้มนุษย์มีความสุขมีความเจริญในโลกนี้และได้รับความรอดพ้นในโลกหน้าด้วย น่าเสียดายที่เด็กรุ่นใหม่ถูกสั่งสอนให้รู้จักวิธีการใช้เทคโนโลยีทันสมัยแต่ไม่รู้จักวิธีการใช้ชีวิต สังคมจึงได้วิปริตอย่างที่เห็นกัน

You must be logged in to post a comment Login